Sollicitatiediscriminatie voorkomen: een taak van de overheid?

Atelier Actua over gelijke kansen op de arbeidsmarkt

In Nederland heeft de Eerste Kamer afgelopen voorjaar een wet verworpen die sollicitatie-discriminatie moest aanpakken. Er werd door verschillende partijen getwijfeld aan de effectiviteit van het voorstel. Is het een taak van de overheid om dit te regelen? Is het erg als een ‘klik’ de doorslag geeft om iemand aan te nemen? Welke methodes zijn er om aanwervingsdiscriminatie tegen te gaan en welke zijn het meest effectief? Moderator Meredith Greer (eindredacteur De Volkskrant) gaat met experts uit Vlaanderen en Nederland in debat. 

Gelijke kansen op de arbeidsmarkt zijn lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. Aanwervingsdiscriminatie op basis van etnisch-culturele achtergrond, geloof, gender, geaardheid, leeftijd of handicap is in zowel Nederland als Vlaanderen helaas een veelvoorkomend probleem. Individuele casussen zijn vaak moeilijk hard te maken. Het mag niet, maar uit praktijktesten blijkt dat het regelmatig voorkomt. Daarom werd er in Nederland een wetsvoorstel opgesteld voor een toezicht op gelijke kansen bij werving en selectie.  

Met die wet wilde de Nederlandse overheid bedrijven verplichten om op een objectieve manier te werk te gaan bij de werving en selectie van personeel. Zo zouden kandidaten beoordeeld moeten worden op hun competenties en niet of er een ‘klik’ is. Het voorstel werd aanvankelijk aangenomen in de Tweede Kamer, werd vervolgens afgezwakt om de goedkeuring door de Eerste Kamer te vergroten, maar werd uiteindelijk afgelopen voorjaar afgekeurd omdat verschillende partijen twijfelden over de effectiviteit. 

Janice Odijk is onderzoeker bij TNO en was betrokken bij een onderzoek naar kansenongelijkheid bij sollicitaties. Tijdens een presentatie vertelt ze over haar onderzoek en het wetsvoorstel. Daarna schuift ze aan bij een debat onder leiding van Meredith Greer (eindredacteur de Volkskrant) met Louis Lippens (arbeidseconoom UGent), Sonja Teughels (adviseur bij VOKA, de Vlaamse werkgeversvereniging) en Amin Khorari (recruter en ervaringsdeskundige).

Tijdens de avond tonen we een videocolumn van historica en schrijfster Anaïs Van Ertvelde (Handicap, een bevrijding) om het debat op scherp te zetten. Zij schreef eind 2023 voor de zine van buitenshuis een tekst in vacaturevorm, waarin ze fantaseert over een wereld waarin wij even hoge eisen mogen stellen aan wie ons tewerkstelt als werkgevers dat vaak zo onnadenkend doen. 

Betaal wat je kan (en voor een ander) €10   
Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7   
Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3   
Betaal wat je kan | Gratis 

Over de sprekers

Arbeids- en organisatiepsycholoog Janice Odijk won in 2021 de 2e prijs van de David van Lennep Scriptieprijs met haar afstudeerscriptie over sollicitatiediscriminatie van zwarte mensen op basis van hun natuurlijke haar. Na haar studie werkte ze aan de Erasmus Universiteit bij de vakgroep Sociale- en Gedragswetenschappen, waar ze onderzoek deed naar innovatieve methodes om discriminatie in het wervings- en selectieproces te voorkomen. Momenteel werkt ze bij de onafhankelijke onderzoeksorganisatie TNO en onderzoekt onder meer welke oplossingen goed werken om de juiste match tussen kandidaten en functies te maken. 

Louis Lippens is arbeidspsycholoog en postdoctoraal onderzoeker aan UGent gespecialiseerd in arbeidseconomie. Zijn doctoraatsonderzoek analyseert de dynamiek van arbeidsmarktdiscriminatie, waarbij hij de omvang en onderliggende mechanismen onder de loep nam. Zijn postdoctoraal project onderzoekt of discriminatie verzwakt door marktconcurrentie. Als geaffilieerd onderzoeker aan UGent @ Work is hij ook betrokken bij interdisciplinaire projecten die belangrijke arbeidsmarktuitdagingen onderzoeken en wil hij bijdragen tot empirisch onderbouwd beleidsadvies.

Sonja Teughels is sociologe en bedrijfseconome. Ze is Senior Adviseur Arbeidsmarkt en Vlaams sociaal overleg bij VOKA, de Vlaamse werkgeversvereniging. Daarnaast is ze Teamlead voor de cluster Talent die zich binnen het kenniscentrum richt op arbeid, sociale zekerheid, onderwijs, zorg en welzijn. Ze begon haar loopbaan aan de Universiteiten van Brussel en Antwerpen, als onderzoeker in de arbeidssociologie en over voorzieningen van de welvaartsstaat, zoals de Vlaamse zorgverzekering.

Amin Khorari werkte als junior consultant voor een communicatiebureau gericht op de strategie bij het aanwerven van jong techtalent. Hij studeerde Business Engineering aan VUB-Solvay en behaalde een postgraduaat in Media Economics. Amin heeft een passie voor audiovisuele productie, is actief op social media, perfect tweetalig en een échte Brusseleir. Op dit moment is hij op zoek naar een nieuwe job en kan hij naast zijn ervaring als recruter ook veel vertellen over zijn eigen ervaringen met solliciteren. 

Anaïs Van Ertvelde is schrijfster en historica. Aan de Universiteit van Leiden doet ze onderzoek naar de artistieke en politieke representatie van mensen met een handicap. Ze geeft les aan het KASK & Conservatorium School of Arts in Gent. Ze schrijft essays en columns op het kruispunt van lichaam, gender en seksualiteit. Ze was redacteur van het rekto:verso-nummer CRIP en in het begin van 2024 verschijnt haar tweede boek Handicap. Een Bevrijding bij de Bezige Bij.

© Keke Keukelaar

Meredith Greer is een Amerikaans-Nederlandse journalist en schrijver. Ze werkt als eindredacteur bij de Volkskrant. Daarvoor werkte ze als redacteur bij BNR Nieuwsradio en BNNVARA, en als wekelijkse columnist bij HP/De Tijd. Ze publiceerde essays, opiniestukken en artikelen in onder meer Vrij Nederland en de Volkskrant. Daarnaast is ze in zowel Nederland als Vlaanderen werkzaam als spreker en moderator. In 2023 verscheen bij De Bezig Bij haar literaire debuut Bedenktijd